Pauw & Witteman - Spoorloos China - Ina Hut about consequences searches China

31 januari 2007

Hoe een gemanipuleerde

"Ik wens u een nieuwsarm 2007 toe", schreef ik kortgeleden op mijn weblog. Goede kans, dat u een meer zonnige kijk op het leven krijgt als u niet altijd gelooft wat het nieuws ons brengt. Dat was de stelling die ten grondslag lag aan deze nieuwjaarsgroet. "Goed nieuws is gÈÈn nieuws en omdat de krantenkolommen van zoveel kranten en de zendtijd van zoveel tv-stations steeds weer gevuld moeten worden, wordt nieuws ook in toenemende mate geconstrueerd", signaleerde ik. We lopen dus met een veel negatiever wereldbeeld rond dan op grond van de feiten noodzakelijk is. Tot mijn spijt maakt ook het door mij bewonderde Pauw&Witteman zich schuldig aan nieuwsconstructie en dat is -mede gezien de reputatie van beide interviewgrootheden- een zeer onbevredigende vaststelling.

Goed nieuws, is geen nieuws

Afgelopen donderdag was eindredacteur Paul Vertegaalvan het KRO-programma Spoorloos te gast bij het programma om verslag te doen van een unieke en succesvol verlopen zoektocht naar de biologische ouders van een Chinees vondelingetje. Een uitzending met een goede afloop, mogelijk het begin van een bijzondere relatie met China, goedbeschouwd een sprookje dus. "Goed nieuws, is geen nieuws", moet de redactie van Jeroen en Paul gedacht hebben. Dus stuurde het programma een alerte verslaggever naar de organisatie Wereldkinderen om hun commentaar te registreren. "Ik denk, dat hij uit is op iets wat ik niet heb willen zeggen", meldde de directeur van Wereldkinderen in de loop van de dag, al kon op dat moment niemand bevroeden in welke vorm de uitgelegde bananenschil zich 's avonds in de uitzending zou vertonen. Dat werd duidelijk toen het presentatieduo Paul Vertegaal streng aansprak op de mogelijke gevolgen van deze uitzending, namelijk dat de Chinese grenzen misschien wel dicht zouden gaan. Het ANP nam het nieuws serieus en meldde: "Het grootste Nederlandse adoptiebureau Wereldkinderen vreest voor de relatie met China". "In het ergste geval", aldus het ANP, "mogen er helemaal geen kinderen meer uit China geadopteerd worden".

De verslaggever liet weg , wat hem niet uitkwam

Maar directeur Hut van deze adoptieorgansatie had het -anders dan Pauw&Witteman het voorstelden- in haar commentaar helemaal niet over de Spoorloos-actie, die volgens haar verklaring heel zorgvuldig is verlopen. Ze waarschuwde juist voor ongecoˆrdineerde zoekacties van individuele ouders. Die zouden volgens haar kunnen leiden tot het sluiten van de grenzen. Op zoek naar confrontatie liet de Pauw&Witteman-verslaggever deze toevoeging bewust weg, bracht zo Spoorloos niet alleen in diskrediet, maar zette op grond van foute informatie ook nog een interviewval op voor de Spoorloos-eindredacteur.

Vertel ook de kijkers, dat jullie er naast zaten

Intussen heeft de verslaggever zijn fout erkend en excuses aangeboden. maar d·t nieuws ben ik in weinig kranten nog tegengekomen. Hij heeft volgens Wereldkinderen aangegeven, dat hij op zoek was naar een quote tÈgen de actie van Spoorloos. Dat is dus geen nieuws opsporen, zoiets heet nieuws m·ken. In de zucht naar succes, sneuvelt de waarheid iets te vaak. De excuses van de verslaggever zijn meegenomen. Maar nu nog Jeroen en Paul onder wiens verantwoordelijkheid deze leugen kon regeren. Niet in een persoonlijk briefje, maar gewoon dapper in de uitzending....

REACTIES:

Beste Ton,

Er is door jou deze week geschreven dat je van Pauw en Witteman deze week een rectificatie chique zou vinden. Ik mail je om uit te leggen waarom we dat niet zullen doen.

De gang van zaken is als volgt.

Een week of twee geleden zijn we door de redactie van Spoorloos gewezen op de China-special. We hebben afgesproken dat wij er in onze uitzending aandacht aan zouden besteden middels een gesprek met Paul Vertegaal. We hebben meteen aangegeven dat we reactie zouden halen bij bemiddelingsorganisaties als Wereldkinderen om te horen hoe zij denken over de primeur van Spoorloos en de consequenties ervan voor adopties uit China. Dat hebben we in alle openheid gecommuniceerd en daarna ook gedaan.

We hebben met mevrouw Hut gesproken. Eerst, zoals dat gaat door de telefoon, en later bij haar op kantoor. Het gesprek ging over Spoorloos en de gevolgen van die uitzending voor adoptie uit China. Het citaat dat wij lieten horen was een direkt antwoord op de vraag wat de gevolgen van de Spoorloos uitzending kunnen zijn. Geheel in lijn met het telefonisch voorgesprek. We zijn eerlijk geweest tegen haar en hebben integer gehandeld. We hebben niks in een verkeerde context gezet en ook geen citaten op een verkeerde manier ingekort. Ik heb de ruwe band er twee maal op nagekeken.

We hebben na de opname bij haar op kantoor en voorafgaand aan de uitzending geen bericht gekregen van mevrouw Hut dat zij een slecht gevoel had omtrend hetgeen ze gezegd had. We hebben ook niet van haar vernomen dat ze de context van hetgeen ze gezegd had wilde veranderen.

Voorafgaand aan de uitzending hebben we tegen Paul Vertegaal gezegd dat we met mevrouw Hut gesproken hadden, geheel in lijn met wat we vooraf gemeld hadden te zullen doen.

In de uitzending is de quote van mevrouw Hut geheel volgens afspraak en intentie ingezet.

Kortom: alles is in openheid gedaan, met alle partijen hebben we voortudurend gecommuniceerd wat we deden en wat onze bedoeling daarmee was. De uitzending zelf verliep ook volgens plan.

Pas na de uitzending kregen we te horen dat mevrouw Hut met Spoorloos gebeld had om te melden dat ze niet gelukkig was met het interview van ons met haar. Paul Vertegaal melde dat na afloop aan mij, hij heeft ons daarvan niet op de hoogte gesteld voorafgaand aan de uitzending.

Een paar dagen na de uitzending hebben wij zelf kontakt gezocht met mevrouw Hut. Ze meldde een procedure voor de raad van journalistiek te overwegen. Onze verslaggever heeft een tijd met haar gesproken. Heeft nooit gezegd dat hij quotes van haar heeft uitgezonden die uit de context gehaald zijn. Hij heeft wel gezegd dat hij wellicht gesuggereerd heeft dat er meer van haar zou worden uitgezonden dan deze quote. Jeroen heeft nooit zijn excuses aangeboden voor de inhoud van hetgeen we uitzonden. En daar was ook geen enkele aanleiding voor.

We hebben haar ook inhoudelijk niet tekort gedaan. Hadden we meer van haar getoond hadden dan zou ze nog meer kritiek op Spoorloos geuit hebben (over de biologische ouders zegt ze, " delikt is weliswaar verjaard maar nog steeds kunnen plaatselijke autoriteiten wraak nemen").

Toen het persbericht van Wereldkinderen verscheen waren we daardoor zeer verrast. De tekst lijkt te zijn opgesteld met medeweten van ons, dat is niet het geval. Het is ook niet in overeenstemming met de waarheid. Ik heb de indruk dat mevrouw Hut spijt heeft van hetgeen ze heeft gezegd en ons daar nu de schuld van wil geven. Wellicht dat ze problemen met Spoorloos verwacht en niet wil krijgen. Wellicht dat ze bang is voor haar achterban.

Wij hebben in ieder geval niks fout gedaan, niemand verkeerd behandeld en journalistiek een erg rechte schaats gereden. Kortom geen enkele reden om te rectificeren.

Ik hoop dat je hiermee voldoende geinformeerd bent om je oproep tot rectificatie op je weblog bij te stellen.

Vriendelijke groeten,

Herman Meijer

(Eindredacteur Pauw en Witteman)

REACTIE WERELDKINDEREN:

Geachte heer Meijer,

Het is niet te geloven dat een zichzelf respecterend programma zoín verkeerde voorstelling van de gang van zaken geeft. Zonder op alle details in te gaan, noem ik de belangrijkste onjuistheden:

1. Er is geen voorgesprek geweest met mij door de redactie van Pauw en Witteman noch met de verslaggever van de VARA. Er is slechts gebeld met een medewerker van Wereldkinderen om een afspraak met mij in te plannen, daarbij is gezegd dat Paul Vertegaal van Spoorloos in de uitzending van Witteman zou zitten en of wij wilden reageren op het programma Spoorloos in China, waarvan wij de persfilm ook hadden gezien.

2. Tijdens het interview stelde de verslaggever ongeveer twintig keer dezelfde vraag, telkens op een iets andere wijze: ëWat vindt u van deze actie van Spoorloos en wat voor gevolgen heeft dit voor de relatie met Chinaí. Hij gaf aan een stellig geformuleerd antwoord te willen. Ik heb steeds als antwoord gegeven, dat ik hierop geen stellig antwoord kon geven, want we hadden nog geen reactie van de Chinese autoriteiten. Verder heb ik aangegeven dat Spoorloos zorgvuldig heeft gehandeld. Op zeker moment gooide de verslaggever het over een andere boeg, naar mijn idee omdat hij het door hem gewenste antwoord niet hoorde. Hij stelde de vraag wat voor risicoís ongecoordineerde zoekacties met zich mee zouden kunnen brengen. Hierop heb ik als antwoord gegeven dat dat zeker niet wenselijk is en uiteindelijk zelfs de relatie met China zou kunnen schaden. Pauw en Witteman hebben in hun programma ten onrechte de indruk gewekt dat dit antwoord is gegeven als antwoord op de vraag wat ik van de zoekactie van Spoorloos vond.

3. Na het gesprek heb ik een mail gestuurd aan de verslaggever waarin ik ons standpunt ook schriftelijk heb verwoord. Dit mailbericht is in het bezit van de verslaggever en komt qua inhoud overeen met hetgeen op onze site staat (standpunt Wereldkinderen nav uitzending Spoorloos). Wij doen op geen enkele wijze een uitspraak tegen de zoektocht door Spoorloos. Wel roepen wij ouders op om terughoudend te zijn en zelf geen ongecoˆrdineerde zoekacties te starten.

4. De verslaggever heeft mij afgelopen maandag gebeld, omdat hij van Paul Vertegaal had gehoord dat ik op zijn zachtst gezegd niet blij was met de context waarin mijn quote was neergezet. In uw reactie positioneert u mij ten onrechte als degene die de waarheid verdraait. In tegenstelling tot hetgeen u aangeeft, heeft de verslaggever in dat telefoongesprek wel degelijk zijn excuses aangeboden, hij gaf toe op stap te zijn gegaan met de intentie om een quote tegen de Spoorloos actie te halen, heeft aangegeven dat deze wijze van journalistiek bepaald niet de schoonheidsprijs verdient, hij gaf aan veel geleerd te hebben van deze casus. Tevens gaf hij toe zich niet goed voorbereid te hebben. Want als hij de website van Wereldkinderen had gelezen, had hij geweten dat Wereldkinderen zoekacties van geadopteerden juist stimuleert en faciliteert. Sterker nog, hij gaf aan dat als hij zich beter had voorbereid, hij geen interview met mij had afgenomen, want dan had hij vooraf geweten dat hij bij ons geen quote tegen de zoektocht door Spoorloos zou kunnen halen. Na afloop van het gesprek werd ik zelfs bedankt door de verslaggever voor de feedback, waar hij (ik citeer) veel van had geleerd!

5. Verder wordt nergens in ons persbericht gesuggereerd of de indruk gewekt dat deze met medeweten van Pauw en Witteman zou zijn opgesteld. Wel is het persbericht dinsdag ook verstuurd naar de verslaggever en naar Pauw en Witteman naar de VARA. Hierop is door u tot vandaag niet gereageerd.

Kortom: de door u gesuggereerde openheid en integriteit is ver te zoeken, niet alleen door de de misstap in de uitzending van Pauw en Witteman, maar nu ook nog eens door uw reactie op Ton Verlind, een reactie uwerzijds die volstaat van onwaarheden. U heeft nu nog meer reden om in uw programma Pauw en Witteman een excuus aan te bieden. Een excuus aan Paul Vertegaal van Spoorloos en aan ondergetekende.

Ina H.R. Hut

Directeur Wereldkinderen

n