Michel excuseert zich bij kinderen van de kolonie

Michel apologizes to the children of the colony

Prime Minister Michel apologizes tomorrow for the way our country has treated hundreds of metis. "The ultimate recognition of an injustice."

"Everything passes, except the past," says sociologist Luc Huyse. During a ceremony in the Chamber on Thursday, Prime Minister Charles Michel would like to apologize for the harrowing way in which the Belgian government has treated hundreds of metis. These are children who were born in the late 40s and 50s in Congo, Rwanda or Burundi from a relationship between a Belgian colonial and a native woman. On the eve of independence, the state systematically took those children away from the mother and sent them to Belgium to be raised in orphanages or with adoptive parents.

The stories are simply poignant. The children did not automatically acquire Belgian nationality - often they remained stateless - and were immediately separated from their mother and any brothers and sisters. A vast majority of fathers refused to acknowledge the children. Metissen is still looking for possible relatives in Africa. But mothers too have spent their entire lives searching for the children who had been taken from them.

Third-rate Belgian

Georges Kamanayo, a former VRT cameraman, was one of them. He is looking forward to tomorrow's ceremony. "We have felt like a third-rate Belgian for a long time. In the colony we were set apart from the white children. It was pure segregation. In Belgium they tried to drown us, so that we would not stand out. In 1974 I made a first report about it with Panorama. At that time, VRT boss Paul Vandenbosch thought it was unheard of that I, a colored man, also presented. "

"In Belgium we always react a little slower, other countries have preceded us," Kamanayo concludes. He interprets Michel's gesture as the "ultimate recognition of an injustice." It comes a year after the unanimous vote in the Chamber of a resolution recognizing the facts and asking the federal government to take some measures. This involves regaining Belgian nationality, solving problems regarding marital status and providing assistance in the search for biological parents.

Unique

Such apologies from the Prime Minister remain unique. Last month, a UN expert group asked the prime minister to apologize for the atrocities during the colonial regime in Congo, but Michel did not respond.

Two years ago the Catholic Church apologized for the way in which Catholic orders had dealt with the metis. Just before that, there were also apologies from the Flemish Parliament following the forced adoptions between 1960 and 1980. The French Community Parliament also took measures to grant metises access to their personal adoption file.

The approved resolution also contains a scientific mission. The Study Center for War and Society (CegeSoma) is working on a study that maps out the phenomenon (preventing mixed marriages, forced removal and placement of metis children). It must also make clear how many metises were eventually brought to Belgium. Kamanayo already knows about three hundred children.

Bart Brinckman

Dutch:

Michel excuseert zich bij kinderen van de kolonie

Premier Michel verontschuldigt zich morgen voor de manier waarop ons land honderden metissen heeft behandeld. ‘De ultieme erkenning van een onrecht.’

03/04/2019 om 05:00 Binnenland

'Alles gaat voorbij, behalve het verleden’, weet socioloog Luc Huyse. Tijdens een plechtigheid in de Kamer spreekt premier Charles Michel donderdag verontschuldigingen uit voor de schrijnende manier waarop de Belgische overheid honderden metissen heeft behandeld. Het gaat om kinderen die eind jaren 40 en in de jaren 50 in Congo, Rwanda of Burundi werden geboren uit een relatie tussen een Belgische koloniaal en een inheemse vrouw. Aan de vooravond van de onafhankelijkheid nam de staat die kinderen systematisch bij de moeder weg en stuurde ze naar België om in weeshuizen of bij adoptieouders te worden opgevoed.

De verhalen zijn zonder meer schrijnend. De kinderen kregen niet automatisch de Belgische nationaliteit – dikwijls bleven ze stateloos – en werden op slag gescheiden van hun moeder en hun eventuele broers en zussen. Een overgrote meerderheid van de vaders weigerde de kinderen te erkennen. Nog steeds gaan metissen op zoek naar mogelijke verwanten in Afrika. Maar ook moeders hebben heel hun leven gezocht naar de kinderen die hen waren afgenomen.

Derderangs-Belg

Georges Kamanayo, een voormalige cameraman van de VRT, was een van hen. Hij kijkt uit naar de plechtigheid van morgen. ‘We hebben ons heel lang een derderangs-Belg gevoeld. In de kolonie werden we apart gezet, weg van de blanke kinderen. Het was pure segregatie. In België heeft men ons proberen te verzuipen, kwestie dat we niet zouden opvallen. In 1974 maakte ik met Panorama daarover een eerste reportage. Toenmalig VRT-baas Paul Vandenbosch vond het ongehoord dat ik, een gekleurde man, mee presenteerde.’

‘In België reageren we altijd wat trager, andere landen zijn ons voor geweest’, besluit Kamanayo. Hij interpreteert de geste van ­Michel als de ‘ultieme erkenning van een onrecht’. Ze komt een jaar na de unanieme stemming, in de ­Kamer, van een resolutie waarin de feiten worden erkend en de federale regering wordt gevraagd om enkele maatregelen te nemen. Daarbij gaat het om het herkrijgen van de Belgische nationaliteit, het oplossen van problemen rond burgerlijke stand en het verlenen van hulp in de zoektocht naar de biologische ouders.

Unicum

Dergelijke verontschuldigingen van de eerste minister blijven een unicum. Vorige maand vroeg een VN-expertengroep de premier om excuses aan te bieden voor de wreedheden tijdens het koloniale bewind in Congo, maar daar ging Michel niet op in.

Twee jaar geleden al bood de katholieke kerk haar excuses aan voor de manier waarop katholieke ordes met de metissen waren omgegaan. Even voordien kwamen er ook verontschuldigingen vanuit het Vlaams Parlement naar aanleiding van de gedwongen adopties tussen 1960 en 1980. Ook het parlement van de Franse Gemeenschap nam maatregelen om ­metissen toegang te verlenen tot hun persoonlijke adoptie­dossier.

De goedgekeurde resolutie bevat tevens een wetenschappelijke opdracht. Het Studiecentrum voor Oorlog en Maatschappij (CegeSoma) werkt aan een studie die het fenomeen (verhinderen van gemengde huwelijken, gedwongen wegvoering en plaatsing van metiskinderen) in kaart brengt. Ze moet ook duidelijk maken hoeveel metissen uiteindelijk naar België werden gebracht. Kamanayo heeft alvast weet van driehonderd kinderen.

Bart Brinckman