Homedocuments  

2009/6 gegrond Beslissing van de Raad voor de Journalistiek inzake de klacht van UAI

www.rvdj.nl
1 June 2009

2009/6 well-founded Decision of the Council for Journalism on the complaint from   United Adoptees International Netherlands Foundation.


against   the editor-in-chief of the Adoption Magazine   By letter of 29 October 2008 with six appendices, mrs. J. Hansink, vice-chairman, on behalf of Stichting United Adoptees International Nederland in Sint-Michielsgestel (hereinafter: the complainant) filed a complaint against the editor-in-chief of the Adoption Magazine (hereinafter: defendant). P.M. Benders, chairman of the editorial board and director of the Adoption Facilities Foundation in Utrecht, answered on behalf of the defendant in a letter dated 1 December 2008 with three appendices.   The case was dealt with at the Council meeting on 12 December 2008. On behalf of the complainant, H. Westra, chairman, and the aforementioned Hansink appeared there. On behalf of the defendants, mrs. L. Waanders, editor-in-chief, appeared, accompanied by the aforementioned Benders. Hansink explained the complainant's position on the basis of a pleading.   Due to the sudden absence of one of the members of the Council, the parties have requested that they do not object to the chairman and three members handling the case.   THE FACTS   In the Adoption Magazine No. 2 of 2008, an article appeared by Waanders under the heading "The trap of involvement" under the heading "The trap of involvement" with the subtitle "An investigation that does not cover the title" (hereinafter: the article). The lead of the article is:  “Barely a day after the publication of the Kalsbeek commission report, United Adoptees International (UAI) opened the attack on the commission. Strangely enough, it was not the conclusions and recommendations that it had to suffer, but the alleged partiality of the committee, which would appear from its composition. The integrity of a number of committee members was questioned, their expertise ignored. A week later, four students from the "Social Legal Services" course at the Hogeschool van Amsterdam presented their graduation thesis: "Intercountry Adoption: child protection or child trafficking?" UAI sponsored this study. "

The article also includes the following passages: "The students operating under the JJAG Research Group named their report" Intercountry Adoption: Child Protection or Child Trafficking? ". Their main research question, however, is: "Should the Netherlands continue to apply current laws and regulations with regard to intercountry adoption, since this leaves room for abuses and lack of clarity in the role of the organizations involved?" or suspicion from outside. Everything - but especially the report itself: position, discussed cases and sources - seems to point to the latter. Much of what has been written can be traced back to the spearheads and the reasoning and argumentation of the UAI. ” and "The UAI in the person of Hilbrand Westra, however, should have known better. At least in two respects. His attack on a number of members of the Kalsbeek commission was not pure yet, but is even quite hypocritical due to his own role as sponsor and gossip in the research of the students of the Hogeschool van Amsterdam. It is also serious that once again - after all the previous statements in the media - he directs and manages an alleged relationship between adoption and child trafficking. Abuses occur at intercountry adoption in different degrees and at different moments in the procedure, and more than any person involved - personally or professionally - is dear. To expose that and expel it in the long term apparently requires an objectivity and expertise that cannot be attributed to experience experts. ”


PARTIES VIEWS   The complainant states first and foremost that she wants adopted persons to be seen as full partners in the (inter) national adoption debate. It strives for a proportional representation of adopted persons as a discussion partner for governments, authorities and adoption organizations. According to the complainant, the article discredits her and her president Westra. The complainant finds content criticism to enter into dialogue more than welcome. However, the defendant wrongly failed to hear a reply with regard to the contested publication, so that it was denied the opportunity to respond to the allegations, according to the complainant. It considers that the sole purpose of the article was to make known the personal grievances and aversion to the complainant, in the person of Westra, and to damage the complainant's good name. The complainant points out that she works with various organizations from the adoption field, including various adoptive parent associations. Many adoptive parents receive the Adoption Magazine. The article may, by creating a negative impression on the complainant, complicate or even prevent future cooperation with the aforementioned associations. At the hearing, the complainant adds that, although the defendant argues that this is an opinion article, this does not mean that no rebuttal can be omitted. The complainant also wonders whether the article can be regarded as an opinion piece. According to the complainant, given her position as editor-in-chief and final editor, Waanders should have stated more clearly that this article only concerns her personal opinion and is not based on any authority by virtue of her position. In view of her experience within the adoption field, it cannot be other than that Waanders was aware of, or should have been, the fact that the publication of her article could (could) negatively influence the position of the complainant within the adoption field. Careful consideration of interests has not been demonstrated. The complainant points out that in the article, in the person of Westra, she is accused of hypocritical behavior. The concluding remarks "that objectivity and expertise are qualities that cannot be attributed to all experienced experts" clearly relate to the complainant and Westra.


The respondent states - summarized - that this is an opinion article and that the publication mainly concerns the author's personal vision, whereby factual reporting is not a priority. The intention and nature of the article are sufficiently clear to the average reader. The article contains no qualifications for journalism that are unacceptable, according to the defendant. He further states that, in principle, this type of publication does not need to be heard. The defendant is of the opinion that the complainant's interests were not so seriously affected that a rebuttal was still required. In addition, the defendant observes that the complainant seeks publicity in all possible ways, while not avoiding hefty statements. She could have expected a publication like this. Moreover, the importance of publication has been carefully weighed against the interests that could possibly be harmed by the article. Finally, the defendant notes that Westra already sent his commentary on the article to a selection of players within the adoption field in July. This means that the complaint is actually "mustard after meals," according to the defendant.   COMPLAINT ASSESSMENT   The core of the complaint is that the defendant wrongly failed to apply rebuttal.   The Council first of all states that when publishing accusations, the journalist should investigate whether there is a sound basis for the accusations. Furthermore, if this is reasonably possible, the journalist applies rebuttal to those involved who are disqualified by a publication. The accused is given sufficient opportunity, without undue pressure of time, to respond to the allegations preferably in the same publication. (see point 2.3.1. of the Council Guideline) The principle of rebuttal does not apply to publications that contain a personal opinion (for example columns, reviews and opinion submissions). Nevertheless, such a publication can affect someone's interest in such a way that it is necessary to be heard. (see point 2.3.4. of the Guideline)

Furthermore, the Council considers that a journalist is free to express his opinion on a particular fact, provided that it is clear that this is his personal opinion. However, that did not happen here. The disputed article was not posted and formatted as a column or opinion piece, and also contains factual reporting. Thus, in the opinion of the Board, there is no question of a publication that, in principle, does not require a rebuttal. (cf. CoE 2006/59)   In the article it is stated that the complainant is at least her chairman "quite hypocritical due to his own role as sponsor and souffleur in the research of the students of the Hogeschool van Amsterdam". It is also stated that the complainant at least "re-directs and directs its chair to have its chair re-directed in an impure manner about an alleged relationship between adoption and child trafficking". Thus there is such a disqualification of the complainant or its chairman that the defendant should not have been allowed to publish these statements without being heard. The defendant wrongly failed to do so, while extra care could be expected from him - given the status of the magazine in the adoption field.   The Council therefore concludes that the defendant has thus exceeded the limits of what is socially acceptable in view of the requirements of journalistic responsibility. DECISION   The complaint is well-founded.   The Board requests the defendant to publish this decision in its entirety or in summary in the Adoption Magazine.   Adopted by the Council on 6 February 2009 by Ms. H. Troostwijk, chairman, G.T.M. Driehuis, mrs. E.H.C. Salomons and A.H. Schmeink, members, in the presence of mrs. D.C. Koene, secretary, and mrs. F.G. Jansma, deputy secretary.

Dutch:

2009/6 gegrond

Beslissing van de Raad voor de Journalistiek
inzake de klacht van
 
Stichting United Adoptees International Nederland
 
tegen
 
de hoofdredacteur van het Adoptietijdschrift
 
Bij brief van 29 oktober 2008 met zes bijlagen heeft mw. J. Hansink, vice-voorzitter, namens Stichting United Adoptees International Nederland te Sint-Michielsgestel (hierna: klaagster) een klacht ingediend tegen de hoofdredacteur van het Adoptietijdschrift (hierna: verweerder). Hierop heeft P.M. Benders, voorzitter van de redactieraad en directeur Stichting Adoptievoorzieningen te Utrecht, namens verweerder geantwoord in een brief van 1 december 2008 met drie bijlagen.
 
De zaak is behandeld ter zitting van de Raad van 12 december 2008. Namens klaagster zijn daar H. Westra, voorzitter, en voornoemde Hansink verschenen. Namens verweerders is mw. L. Waanders, hoofdredacteur, verschenen, vergezeld door voornoemde Benders. Hansink heeft het standpunt van klaagster toegelicht aan de hand van een pleitnota.
 
Vanwege plotselinge ontstentenis van een der leden van de Raad, hebben partijen desgevraagd laten weten geen bezwaar te hebben tegen behandeling van de zaak door de voorzitter en drie leden.
 
DE FEITEN
 
In het Adoptietijdschrift nr. 2 van 2008 is in de rubriek ‘achter de feiten aan’ een artikel verschenen van de hand van Waanders onder de kop “De valkuil van betrokkenheid” met de ondertitel “Een onderzoek dat de titel niet dekt” (hierna: het artikel). De lead van het artikel luidt:
 “Amper een dag na het verschijnen van het rapport van de commissie Kalsbeek opende United Adoptees International (UAI) de aanval op de commissie. Vreemd genoeg waren het niet de conclusies en aanbevelingen die het moesten ontgelden, maar de vermeende partijdigheid van de commissie, die zou blijken uit haar samenstelling. De integriteit van een aantal commissieleden werd in twijfel getrokken, hun deskundigheid genegeerd. Een week later presenteerden vier studentes van de opleiding ‘Sociaal Juridische Dienstverlening’ van de Hogeschool van Amsterdam hun afstudeerscriptie: ‘Interlandelijke Adoptie: kinderbescherming of kinderhandel?’ UAI was sponsor voor dit onderzoek.”
Het artikel bevat verder onder meer de volgende passages:
“De onder de naam Onderzoeksgroep JJAG opererende studenten gaven hun rapport de titel ‘Interlandelijke Adoptie: Kinderbescherming of Kinderhandel?’. Hun belangrijkste onderzoeksvraag is echter: ‘moet Nederland de huidige wet- en regelgeving met betrekking tot interlandelijke adoptie blijven hanteren, aangezien deze ruimte openlaat voor misstanden en onduidelijkheid in de rol van de betrokken organisaties?’ (…) De vraag doet specifieke kennis, vooringenomenheid of beïnvloeding van buitenaf vermoeden. Alles – maar vooral het rapport zelf: stellingname, besproken casussen en bronnen – lijkt te wijzen op het laatste. Veel van wat geschreven is, is te herleiden tot de speerpunten en de wijze van redeneren en beargumenteren van de UAI.”
en
“De UAI in de persoon van Hilbrand Westra had echter wel beter moeten weten. In ieder geval in twee opzichten. Zijn aanval op een aantal leden van de commissie Kalsbeek was al niet zuiver, maar is zelfs behoorlijk hypocriet door zijn eigen rol als sponsor en souffleur bij het onderzoek van de studenten van de Hogeschool van Amsterdam.
Ernstig is ook dat hij opnieuw – na al eerdere gedane uitingen in de media – op een onzuivere manier over een vermeende samenhang tussen adoptie en kinderhandel aanstuurt en aan laat sturen. Misstanden komen bij interlandelijke adoptie in verschillende gradaties en op verschillende momenten in de procedure voor, en meer dan welke betrokkene – persoonlijk of professioneel – lief is. Dat aan de kaak stellen en op termijn uitbannen vraagt blijkbaar een objectiviteit en deskundigheid die ervaringsdeskundigen niet alle kan worden toegedicht.”
 
DE STANDPUNTEN VAN PARTIJEN
 
Klaagster stelt voorop dat zij wenst dat geadopteerden als volwaardig partner worden gezien bij het (inter)nationale adoptiedebat. Zij streeft naar een evenredige vertegenwoordiging van geadopteerden als gesprekspartner voor overheden, instanties en adoptieorganisaties.
Volgens klaagster brengt het artikel haar en haar voorzitter Westra in diskrediet. Klaagster vindt inhoudelijke kritiek om de dialoog aan te gaan meer dan welkom. Echter, verweerder heeft ten aanzien van de gewraakte publicatie ten onrechte geen wederhoor toegepast, zodat haar de mogelijkheid is ontnomen te reageren op de aantijgingen, aldus klaagster. Zij meent dat het artikel alleen ten doel heeft gehad om de persoonlijke grieven en aversie tegen klaagster, in de persoon van Westra, kenbaar te maken en de goede naam van klaagster aan te tasten.
Klaagster wijst erop dat zij werkt met verschillende organisaties uit het adoptieveld, waaronder diverse adoptieouderverenigingen. Veel adoptieouders ontvangen het Adoptietijdschrift. Het artikel kan, door een negatieve indruk over klaagster te wekken, een toekomstige samenwerking met de hiervoor bedoelde verenigingen bemoeilijken of zelfs verhinderen.
Ter zitting voegt klaagster hieraan nog toe, dat hoewel het volgens verweerder een opiniërend artikel betreft, dit niet maakt dat wederhoor achterwege kan worden gelaten. Klaagster vraagt zich overigens af of het artikel als opiniestuk kan worden aangemerkt. Volgens klaagster had Waanders – gelet op haar functie als hoofd- en eindredactrice – duidelijker moeten aangeven dat dit artikel slechts haar persoonlijke mening betreft en niet op enige autoriteit uit hoofde van haar functie is gebaseerd. Gelet op haar ervaring binnen het adoptieveld kan het niet anders dan dat Waanders zich bewust is geweest, dan wel had moeten zijn van het feit dat publicatie van haar artikel de positie van klaagster binnen het adoptieveld op negatieve wijze zou (kunnen) beïnvloeden. Van een zorgvuldige belangenafweging is niet gebleken. Hierbij wijst klaagster erop dat zij in het artikel, in de persoon van Westra, wordt beschuldigd van hypocriet gedrag. Ook de afsluitende opmerkingen ‘dat objectiviteit en deskundigheid kwaliteiten zijn die niet alle ervaringsdeskundigen kunnen worden toegedicht’ hebben duidelijk betrekking op klaagster c.q. Westra.
 
Verweerder stelt – samengevat weergegeven – dat het hier een opiniërend artikel betreft en de publicatie met name de persoonlijke visie van de auteur behelst, waarbij feitelijke verslaglegging niet voorop staat. De intentie en aard van het artikel zijn voor de gemiddelde lezer voldoende duidelijk. In het artikel komen geen kwalificaties voor die journalistiek onaanvaardbaar zijn, aldus verweerder.
Voorts stelt hij dat bij dit soort publicaties in beginsel geen wederhoor behoeft te worden toegepast. Verweerder meent dat de belangen van klaagster niet zodanig ernstig zijn geraakt, dat alsnog wederhoor was geboden.
Daarbij merkt verweerder op dat klaagster op alle mogelijke manieren de publiciteit opzoekt, waarbij zij forse uitspraken niet schuwt. Zij had een publicatie als de onderhavige kunnen verwachten. Bovendien is het belang van publicatie zorgvuldig afgewogen tegen de belangen die door het artikel mogelijkerwijs zouden kunnen worden geschaad.
Ten slotte merkt verweerder op dat Westra in juli zijn commentaar op het artikel al aan een selectie spelers binnen het adoptieveld heeft gestuurd. Daarmee is de klacht feitelijk ‘mosterd na de maaltijd’, aldus verweerder.
 
BEOORDELING VAN DE KLACHT
 
Kern van de klacht is dat verweerder ten onrechte heeft nagelaten wederhoor toe te passen.
 
De Raad stelt voorop dat de journalist bij het publiceren van beschuldigingen behoort te onderzoeken of voor de beschuldigingen een deugdelijke grondslag bestaat. Verder past de journalist, indien dit redelijkerwijs mogelijk is, wederhoor toe bij betrokkenen die door een publicatie worden gediskwalificeerd. De beschuldigde krijgt voldoende gelegenheid om, zonder onredelijke tijdsdruk, bij voorkeur in dezelfde publicatie te reageren op de aantijgingen. (zie punt 2.3.1. van de Leidraad van de Raad)
Het beginsel van wederhoor geldt niet voor publicaties die een persoonlijke mening bevatten (bijvoorbeeld columns, recensies en opiniërende bijdragen). Desalniettemin kan een dergelijke publicatie iemands belang zodanig raken dat wederhoor geboden is. (zie punt 2.3.4. van de Leidraad)
 
Voorts overweegt de Raad dat het een journalist vrijstaat over een bepaald feit zijn mening te verkondigen, mits duidelijk is dat het om zijn persoonlijke opvatting gaat. Dat is hier echter niet gebeurd. Het gewraakte artikel is niet geplaatst en opgemaakt als column of opiniërend stuk, en bevat tevens feitelijke berichtgeving. Aldus is naar het oordeel van de Raad geen sprake van een publicatie waarbij in beginsel geen wederhoor behoeft te worden toegepast. (vgl. RvdJ 2006/59)
 
In het artikel is vermeld dat klaagster althans haar voorzitter ‘behoorlijk hypocriet is door zijn eigen rol als sponsor en souffleur bij het onderzoek van de studenten van de Hogeschool van Amsterdam’. Voorts is vermeld dat klaagster althans haar voorzitter ‘opnieuw op een onzuivere manier over een vermeende samenhang tussen adoptie en kinderhandel aanstuurt en aan laat sturen’.  
Aldus is sprake van een zodanige diskwalificatie van klaagster c.q. haar voorzitter dat verweerder deze uitlatingen niet zonder toepassing van wederhoor had mogen publiceren. Verweerder heeft dit ten onrechte nagelaten, terwijl van hem – gezien de status van het tijdschrift in het adoptieveld – ter zake extra zorgvuldigheid mag worden verwacht.
 
De Raad komt derhalve tot de slotsom dat verweerder aldus de grenzen heeft overschreden van hetgeen, gelet op de eisen van journalistieke verantwoordelijkheid, maatschappelijk aanvaardbaar is.

BESLISSING
 
De klacht is gegrond.
 
De Raad verzoekt verweerder deze beslissing integraal of in samenvatting in het Adoptietijdschrift te publiceren.
 
Aldus vastgesteld door de Raad op 6 februari 2009 door mw. mr. H. Troostwijk, voorzitter, drs. G.T.M. Driehuis, mw. E.H.C. Salomons en mr. A.H. Schmeink, leden, in tegenwoordigheid van mw. mr. D.C. Koene, secretaris, en mw. mr. F.G. Jansma, plaatsvervangend secretaris.


        Netherlands

        United Adoptees International