Raadkamer beslist vandaag of acht ambtenaren naar rechtbank moeten voor adoptiefraude
Kinderen werden geroofd bij hun ouders om hier geadopteerd te worden, en zij keken de andere kant op
Raadkamer beslist vandaag of acht ambtenaren naar rechtbank moeten voor adoptiefraude
Vandaag om 03:00
door
Pieter Huyberechts
Kinderen werden geroofd bij hun ouders om hier geadopteerd te worden, en zij keken de andere kant op
Een foto van Julienne Mpemba in weeshuis Tumaini in de Congolese hoofdstad Kinshasa. FOTO: RR
Acht Waalse ambtenaren van de Franse Gemeenschap weten vandaag of ze een gevangenisstraf riskeren voor het jarenlang toedekken van adoptiefraude in Congo. Het federaal parket is ervan overtuigd dat ze wisten dat “weeskinderen” uit Kinshasa die door Belgische ouders werden geadopteerd, eigenlijk ontvoerd waren. Spilfiguur is juriste Julienne Mpemba (47) die jarenlang het weeshuis runde.
De Belgische ouders van de Congolese adoptiekindjes komen vandaag massaal naar het justitiegebouw van Dinant. Voor het eerst komen ze oog in oog te staan met zij die hen een geroofd kind als wees aanboden. Een rechter van de raadkamer moet beslissen of acht ambtenaren zich later dit jaar voor de strafrechter moeten verantwoorden wegens grootschalige adoptiefraude.
Die acht zijn niet van de minsten: het gaat om spilfiguur Julienne Mpemba (47), een Naamse juriste met tentakels tot in de hoogste Congolese politieke echelons die ooit nog op een PS-lijst stond en jarenlang weeshuis Tumaini runde; directeur adopties Didier Dehou en een naaste medewerker; de gewezen kabinetschef van de minister van Jeugdzorg in de Franse gemeenschapsregering Rachid Madrane (PS), een jurist van diens kabinet; en twee directieleden van adoptiecentrales Sourire d’enfant en Larissa.
LEES OOK. Spilfiguur in Congolese adoptiefraude Julienne Mpemba (42) doorbreekt stilte en haalt zwaar uit naar ambtenaren Franse Gemeenschap (+)
Kinderen werden geroofd bij hun ouders om hier geadopteerd te worden, en zij keken de andere kant op
Vermeende spilfiguur Julienne Mpemba zat bijna twee jaar in voorhechtenis. Sinds enkele maanden is ze verlost van haar enkelband. FOTO: CANAL C
Gijzeling en kinderontvoering
Onze krant trok in het najaar van 2019 naar Gemena, een stad in het noorden van Congo om de biologische ouders van Samira, Jaëlle en Zakiatu te zoeken. We vonden er gebroken ouders, in totale onwetendheid over het lot van hun kinderen die ze in 2015 nietsvermoedend op zomerkamp naar het verre Kinshasa stuurden. De inhoud van onze interviews ter plaatse zijn bij het strafdossier gevoegd.
Het federaal parket is stellig in haar eindvordering: de acht dekten de fraude tussen augustus 2013 en juni 2016 toe. Het parket vervolgt Julienne Mpemba voor gijzeling, mensenhandel, schriftvervalsing, ontvoering van minderjarigen, corruptie en oplichting. De andere zeven wegens het niet verlenen van hulp aan personen die in gevaar verkeerden, met als verzwarende omstandigheid dat het om jonge kindjes ging.
Concreet stelt het federaal parket dat naast wettelijk legaal georganiseerde adopties minstens vijf kindjes vanuit Congo ontvoerd werden. De ambtenaren in België wordt verweten dat ze de andere kant opkeken toen uitkwam dat er jarenlang gefoefeld werd met geboortedata en foto’s van kindjes en steevast om extra geld gebedeld werd. Of zoals Mpemba de ouders ooit wandelen stuurde: “Ach, elk zwartje lijkt toch op elkaar?”
Kind kwijt, leven kwijt
De adoptieouders werden destijds bestookt met valse foto’s van wezen, zogezegd gedumpt door hun ouders in het Congolese hinterland en dankzij de goodwill van Mpemba in Kinshasa opgevangen. Mpemba zelf, leert het strafonderzoek, genoot jarenlang bescherming van topfiguren van de Franse Gemeenschap, draaide de Waalse adoptiecentrales (deels) een rad voor de ogen en waande zich onaantastbaar door haar relatie met een belangrijke Congolese minister.
Sommige adoptieouders stellen zich burgerlijke partij, anderen verkiezen de stilte, uit vrees om hun adoptiekind op een dag te verliezen. “Niemand die weet hoe dit afloopt”, zegt hun advocaat George-Henri Beauthier. Voor de Belgische adoptieouders is de raadkamer in Dinant een volgende cruciale stap in een jarenlange lijdensweg.
“Dit is een nachtmerrie voor alle betrokkenen”, zegt een adoptievader. “Alles waar je jarenlang voor gestreden hebt, waar je samen aan gewerkt hebt, blijkt op drijfzand gebouwd. Hoe moet je zoiets uitleggen aan je kind? We kunnen alle ouders enkel de raad geven mee te zoeken naar de waarheid. De realiteit negeren is schuldig verzuim. We kunnen toch niet doen alsof de biologische ouders in Congo niet bestaan?”
Een adoptiemoeder van een geroofd kind treedt hem bij. “Wij hebben niets te claimen in dit verhaal. Winnaars zijn er niet. Voor iedereen is dit een vreselijke situatie. Voor ons, maar nog meer voor de kindjes en hun biologische ouders.”
“Diepgelovig christen”
De kampen lijken duidelijk: de adoptieouders en het federaal parket viseren de acht betrokkenen, terwijl de ambtenaren een front vormen en alle schuld afschuiven op “boosdoener” Mpemba. De Congolese zweert “als diepgelovig christen” dat ze nooit één kind heeft geroofd. “Het gerecht staat in deze zaak onder grote politieke druk. Ik blijf vechten voor de waarheid.”
Advocaat Beauthier vreest dat de andere partijen finaal nog allerlei vertragingsmanoeuvres zullen inroepen. “Wij zijn alvast klaar om te pleiten”, zegt hij. “Volgens ons hebben alle betrokkenen boter op het hoofd.”
Een jarenlange nachtmerrie
2012 Verschillende Belgische ouderparen starten een adoptieprocedure.
2014 Na vermoedens van mensenhandel blokkeert Congo alle adopties uit het land.
Zomer 2015 In Gemena, in het noordoosten van Congo, sturen verschillende ouders hun kinderen nietsvermoedend mee op zomerkamp naar Kinshasa.
November 2015 Twaalf Belgische ouders krijgen na maanden getalm en extra geld betalen groen licht: ze mogen hun Congolese adoptiekindjes in de armen sluiten op de luchthaven van Zaventem. Dat het geen wezen zijn maar ontvoerde kindjes, weten ze niet.
December 2016 Er vinden huiszoekingen plaats bij drie Waalse adoptiecentra en bij de minister van Jeugdzorg in de Franstalige gemeenschapsregering, Rachid Madrane (PS). Het federale parket vermoedt dat verschillende kabinetsmedewerkers wisten dat er iets niet pluis was met de adopties.
Midden 2017 Er vliegt een rogatoire commissie naar Gemena. Onderzoekers spreken er met enkele ouders die al twee jaar in het ongewisse zijn over het lot van hun ontvoerde kinderen. Er worden ook DNA-stalen afgenomen. Spilfiguur Julienne Mpemba belandt in België achter tralies.
Februari 2018 Het federale parket bevestigt dat “een vijftiental” Belgische ouderparen een aangetekende zending heeft gekregen, omdat er ook bij hen sprake zou zijn van mensenhandel en adoptiefraude. Het gerecht wil een DNA-staal van de Congolese kindjes, om uit te maken of hun biologische ouders nog leven én er geknoeid is met hun geboorteakte en namen. Alle adopties uit Congo sinds november 2013 worden in vraag gesteld.
Augustus 2019 Zeker vijf Congolese kindjes blijken in hun thuisland ontvoerd voor ze aan Belgische adoptieouders werden aangeboden. Dat concludeert het federale parket na 2,5 jaar onderzoek. Een DNA-onderzoek in ons land bij vijftien andere vermoedelijk ontvoerde kinderen levert voorlopig niets op.
Vandaag De raadkamer beslist of acht Waalse ambtenaren voor de rechter moeten verschijnen.
.