Miek de Langen (1930-2019), oprichter van de allereerste Kinderrechtswinkel

29 November 2019

Miek de Langen (1930-2019), founder of the very first Kinderrechtswinkel

Miek de Langen was a professor and pioneer in youth law. Still, she felt that children should actually be under normal law.

She was a professor of youth law in Amsterdam for many years, but she would never have children or get married. "Maybe that's why she chose that direction," says her sister Hettie Paans-de Langen (91), herself a mother of four who lost her husband at a young age.

Hettie has lived together with Miek de Langen in a house on the Brouwersgracht in Amsterdam for the past 38 years. In 1985, in a building next to this house, Miek de Langen opened the Kinderrechtswinkel, the very first in the world. Children could go there without questions from adults (the building was forbidden territory) for questions from students of the UvA, who could link theory to practice.

Italian delights

After her retirement she was active in various clubs. In addition, she had a house in Umbria, where she could enjoy the Italian delights. Miek de Langen, known and loved for her laughter, died November 13 at the age of 89.

She was born in Wassenaar as the youngest of the four daughters of the tax consultant and later professor of tax law Jan de Langen. The war disrupted her education, but in 1949 she was able to study Dutch in Amsterdam. She didn't like that.

She decided to switch to rights. After graduating in 1956, she first worked in social work so that she would know something about the practice. Constantijn Kelk, later professor of criminal law in Utrecht, first met her in 1969 at what is now called the Willem Pompe Institute for Criminal Law. "She did research there on the observation of child protection pupils. Her workspace was called the "Nursery" in the institute. At the time, she wanted to open a children's home in a converted farm in Echteld aan de Waal, where she lived at the time. But that turned out to be unfeasible. "

De Langen obtained her doctorate in 1973 for her dissertation entitled Law for young people, in which she took a critical stand against existing youth law, because it did not take children's rights sufficiently into account. In 1976 she was appointed professor at the UvA. "Miek was a real daughter of her father: he had championed legal principles in tax law, she did that for juvenile law," said Kelk.

"There was a paradox in her attitude to children's rights. She opened a children's law store, when she actually thought that ordinary legal aid should also be for children. And she advocated for the rights of young people, but was not in favor of the UN Children's Rights Convention, because the general human rights treaties should apply to children, "said Stan Meuwese, a colleague at the Youth Policy Council.

Before she started the children's right store on the Brouwersgracht, she was a co-initiator of the Interlandelijke Adoptie foundation, for which she brought children from Korea several times for Dutch adoptive parents. In 1992 she retired.

Outdoorsman

Her sister Hettie calls her very sporty. "Although she lived in Amsterdam for 38 years, she was actually an outdoorsman." Luckily she had her house in Umbria, where she always wanted to eat outside. There she also became an expert on Italian wines.

She had a music club with former colleagues from the Council for Youth Policy, where they listened to CDs together. Toon van der Aa, one of the members, remembers her as a headstrong woman. "Despite all those evenings, I didn't really get to know her, she was too closed for that."

Dutch:

Ze was jarenlang hoog­leraar jeugdrecht in Amsterdam, maar ze zou zelf nooit kinderen krijgen of trouwen. ‘Misschien heeft ze daarom juist voor die richting gekozen’, zegt haar zus Hettie Paans-de Langen (91), zelf een moeder van vier kinderen die haar man op jonge leeftijd verloor.

Hettie woonde de laatste 38 jaar samen met Miek de Langen in een huis aan de Brouwersgracht in Amsterdam. In een pand naast dit huis opende Miek de Langen in 1985 de Kinderrechtswinkel, de allereerste in de wereld. Kinderen konden daar zonder bemoeienis van volwassenen (voor hen was het pand verboden terrein) voor vragen terecht bij studenten van de UvA, die hiermee theorie aan praktijk konden koppelen.

Italiaanse geneugten

Na haar pensioen was ze actief in diverse clubjes. Daarnaast had ze een huis in Umbrië, waar ze van de Italiaanse geneugten kon genieten. Miek de Langen, bekend en ­geliefd vanwege haar schaterlach, overleed 13 november op 89-jarige leeftijd.

Ze werd geboren in Wassenaar als jongste van de vier dochters van de belastingconsulent en latere hoogleraar belastingrecht Jan de Langen. De oorlog verstoorde haar schoolopleiding, maar in 1949 kon ze Nederlands gaan studeren in Amsterdam. Dat beviel haar niet.

Ze besloot over te stappen naar rechten. Nadat ze in 1956 was afgestudeerd, werkte ze eerst in het maatschappelijk werk, zodat ze iets van de praktijk zou weten. Constantijn Kelk, de latere hoog­leraar strafrecht in Utrecht, ontmoette haar voor het eerst in 1969 aan wat nu het Willem Pompe Instituut voor Strafrechtswetenschappen heet. ‘Ze deed daar onderzoek naar de observatie van kinderbeschermingspupillen. Haar werkruimte werd in het instituut de ‘Kinderkamer’ genoemd. In die tijd wilde ze een kinderhuis openen in een verbouwde boerderij te Echteld aan de Waal, waar ze toen woonde. Maar dat bleek onhaalbaar te zijn.’

De Langen promoveerde in 1973 op het proefschrift Recht voor jeugdigen, waarin ze kritisch stelling nam tegen het bestaande jeugdrecht, omdat dit onvoldoende ­rekening hield met rechten van kinderen. In 1976 werd ze benoemd tot hoogleraar aan de UvA. ‘Miek was een ware dochter van haar vader: hij had zich sterk gemaakt voor rechtsbeginselen in het belastingrecht, zij deed dat voor het jeugdrecht’, aldus Kelk.

‘Er zat een paradox in haar opstelling ten opzichte van kinderrechten. Ze opende een kinderrechtswinkel, terwijl ze eigenlijk vond dat de gewone rechtshulp er ook voor kinderen moest zijn. En ze pleitte voor de rechten van jeugdigen, maar was geen voorstander van het VN-kinderrechtenverdrag, omdat de algemene mensenrechtenverdragen op kinderen van toepassing moesten zijn’, zegt Stan Meuwese, collega bij de Raad voor het Jeugdbeleid.

Voordat ze de kinderrechtswinkel begon aan de Brouwersgracht, was ze mede-initiatief­nemer van de stichting Interlandelijke Adoptie, waarvoor ze verschillende malen kinderen uit Korea haalde voor Nederlandse adoptie-ouders. In 1992 ging ze met emeritaat.

Buitenmens

Haar zus Hettie noemt haar heel sportief. ‘Hoewel ze 38 jaar in Amsterdam woonde, was ze eigenlijk een buitenmens.’ Gelukkig had ze haar huis in Umbrië, waar ze altijd buiten wilde eten. Daar werd ze ook kenner van Italiaanse wijnen.

Met voormalige collega’s van de Raad voor het Jeugdbeleid had ze een muziekclubje, waar samen naar cd’s werd geluisterd. Toon van der Aa, een van de leden, herinnert zich haar als een eigenzinnige vrouw. ‘Ondanks al die avonden heb ik haar niet echt leren kennen, daar was ze te gesloten voor.’