De nachtmerrie van de Congolese weesjes (18.500 euro paid?)

Belgische ouders getuigen over de pijnlijke realiteit van hun adoptiekinderen: “Moeten leven met die gedachte is ondraaglijk”

De nachtmerrie van de Congolese weesjes

04/02/2019 om 02:00

door

pieter huyberechts

Belgische ouders getuigen over de pijnlijke realiteit van hun adoptiekinderen: “Moeten leven met die gedachte is ondraaglijk”

FOTO: RR

Of het gerecht een DNA-staal van hun Congolees adoptiekindje mag ­afnemen? Die vraag kregen vijftien Belgische adoptieouders vorige week, omdat de vrees bestaat dat er sprake is van ontvoering. “Moeten leven met de gedachte dat hun biologische moeder hen had achtergelaten is ondraaglijk”, getuigen twee ouderparen van twee ontvoerde “weesjes”. Een verhaal van grootschalige adoptiefraude met alleen maar verliezers.

Een doorsnee ochtend in een badkamer, ergens in de Brusselse periferie. Gabriëlle* (nu officieus 8) is er net voor school druk in de weer om vlechtjes in haar kroezelhaar te draaien. Moeder Jeanine* staat achter haar en helpt mee. De twee lachen en doen onnozel. Tot haar Congolese dochter plots in de spiegel kijkt en zegt dat haar grote zus vroeger net dezelfde vlechtjes had.

Belgische ouders getuigen over de pijnlijke realiteit van hun adoptiekinderen: “Moeten leven met die gedachte is ondraaglijk”

FOTO: RR

“Ik stond aan de grond genageld”, vertelt haar adoptiemoeder. “Ik kwam tot het besef dat Gabriëlle zich wel nog dingen uit haar jeugd herinnert. Ook al was ons, ouders, destijds wijsgemaakt dat alle weesjes uit Tumaini amper zes maanden oud waren toen ze verstoten in een weeshuis waren beland. En dus zonder concrete herinneringen.”

Jeanine had al veel langer vermoedens dat er iets niet klopte aan de hele adoptieprocedure die liep sinds 2012 en “gefaciliteerd” werd door de Franse Gemeenschap. “Wie een kind wil adopteren, komt nooit rechtstreeks in contact met de mensen van het weeshuis in kwestie. In eerste instantie betaalde ik 14.000 euro, gevolgd door nog eens 4.500 euro.” Toen de adoptieprocedure na vermoedens van onfrisse praktijken bijna twee jaar stopgezet werd, kwam daar nog eens de eis van 350 en later 400 euro per maand bij. “Om onze toekomstige kindjes ter plekke te ondersteunen, klonk het. Dat was de eis van de eigenares van het weeshuis, die ons plots wel rechtstreeks benaderde. Te nemen of te laten. We kregen ook foto’s door van kindjes die er helemaal anders uitzagen dan op andere foto’s.”

Jacques* en Marleen*, ook uit het Brusselse, beamen. Ook zij betaalden een gelijkaardig bedrag vooraleer ze eind november 2015 hun Congolese dochtertje Maya* (officieus 7) in de armen konden sluiten. “Ze hadden ons gewaarschuwd dat het eerste jaar in België heel zwaar ging zijn”, vertelt Marleen. “Ons meisje sprak geen woord Frans, enkel Lingala.”

Een jaar van aftasten en voorzichtig naar elkaar toegroeien volgde. Doorspekt met nachtmerries, angstaanvallen en veel ups and downs. Maar ook: heel veel liefde. “Pas toen het eindelijk echt goed begon te gaan in ons gezin, net na onze eerste grote vakantie samen, kwam de mokerslag”, zegt Marleen.

Belgische ouders getuigen over de pijnlijke realiteit van hun adoptiekinderen: “Moeten leven met die gedachte is ondraaglijk”

FOTO: RR

Vakantiekamp

Die mokerslag, dat is de oproepingsbrief van het federaal parket die in november 2016 in de bus valt. Wat de ouders van minstens drie kindjes te horen krijgen, tart elke verbeelding. Hun adoptiekindjes blijken helemaal geen wezen, maar kindjes die onder het voorwendsel van een vakantiekamp ontvoerd zijn uit Gemena, een stad op 850 kilometer ten noorden van Kinshasa. Een stad waar voodoo regeert. En de bevolking overleeft op enkele schamele dollars per maand.

Onaantastbare chef adoptie

De Belgische ouders zeggen dat de biologische ouders misleid zijn door een machtige vrouw, met tentakels tot in de hoogste Congolese regeringskringen én werkzaam als juriste bij het Waalse Gewest. Haar naam: Julienne Mpemba. Een Congolese vrouw uit Namen die sinds 2012 minstens dertig “weeskinderen” onderbrengt in Belgische adoptiegezinnen. Ooit nam ze voor PS deel aan de Europese Parlementsverkiezingen. Volgens de ouders heeft ze een relatie met een voormalig Congolees minister. Ze waande zich jarenlang onaantastbaar, ook al luidden tal van ouders al snel de alarmbel. Want er werd te vaak geld gevraagd, te vaak met foto’s van hun zogezegd adoptiekind gewisseld. “Maar als wij daar vragen over stelden, kwam er een laconiek antwoord dat alle Congolese kindjes nu eenmaal op elkaar lijken”, vertelt Marleen.

Het gerechtelijk onderzoek deed Mpemba alsnog in de cel belanden. De advocaat van de adoptieouders, Georges Henri-Beauthier, hoopt dat de vrouw achter tralies blijft tot aan haar proces. Dat lukt voorlopig, want ook het federaal parket is overtuigd van haar schuld. “Maar hoe groot is de schaal van haar adoptiefraude? En in hoeverre heeft de Franse Gemeenschap zelf boter op het hoofd? Daar ­eisen wij honderd procent duidelijkheid over.” De ouders en hun advocaat zijn ervan overtuigd dat ook in België tal van ambtenaren een oogje dichtknepen. Vraag is hoe ver het gerecht het onderzoek kan tillen.

Zeker is dat er sterke aanwijzingen zijn dat Jeanine en Marleen niet de enige zijn met een adoptiekind dat én een juridische én een biologische moeder heeft. Want vorige week kwam het nieuws dat zo’n vijftien ouderparen in ons land de vraag kregen om een DNA-staal af te nemen van hun adoptiekindje.

“Dit is een nachtmerrie voor alle betrokkenen”, zegt ­Jacques. “Alles waar je jarenlang voor gestreden hebt, waar je samen aan gewerkt hebt, blijkt op drijfzand gebouwd. Hoe moet je zoiets uitleggen aan je kind? We kunnen alle ouders enkel de raad geven mee te zoeken naar de waarheid. De ­realiteit negeren is schuldig verzuim. We kunnen toch niet doen alsof de biologische ­ouders in Congo niet bestaan?”

De vrolijke mama

Zoals ieder kind vieren ook Maya en Gabriëlle elk jaar hun verjaardag. Met taart, ­cadeautjes en klasgenoten die komen spelen. Alleen: hun namen en geboorteakte zijn vervalst. “We kiezen dus een datum”, vertelt Marleen. “Maar je weet dat het fake is. Eigenlijk weten we niet exact hoe oud onze dochter is.”

Ze zegt dat ze al twee jaar op colère leeft, en zelf een parallel onderzoek voert. De onzekerheid over de toekomst knaagt. “Je slaapt slecht, piekert over wat er gaat gebeuren, en ondertussen moet je thuis de vrolijke mama spelen. Terwijl je weet dat de vragen over haar biologische mama en haar geboorteland op een dag komen. De vragen zijn terecht, de realiteit pijnlijk.”

Belgische ouders getuigen over de pijnlijke realiteit van hun adoptiekinderen: “Moeten leven met die gedachte is ondraaglijk”

FOTO: RR

Geen winnaars

Jeanine zegt dat haar dochtertje intussen weet dat haar biologische ‘mama’ nog leeft. “Het is naast extreem verwarrend ook een hele opluchting voor haar geweest”, vertelt ze. Jacques knikt: “Jarenlang hebben die meisjes gedacht dat ze gedumpt waren. Dat hun ouders niets van hen moesten weten. Dat is gelukkig niet het geval.”

De toekomst oogt onzeker, ook al zijn Maya en Gabriëlle hier intussen perfect geïntegreerd. “Maar ze hebben recht op de volledige waarheid”, zegt Jacques. “Of ze hier in luxe kunnen opgroeien, of daar in armoede, dat is eigenlijk geen punt. Nooit zullen we onze adoptiekinderen het contact met hun biologische ouders ontzeggen.”

De oproepingsbrief van de jeugdrechter zal ooit in de bus vallen. Die zal finaal oordelen of de kinderen hier kunnen blijven of terug naar Gemena moeten. “Een terugkeer is complex”, zegt advocaat Beauthier. “We horen verhalen over bijgeloof, over mensen die geloven dat hun terugkeer voor onheil zou zorgen. Een mislukte oogst? Hun schuld. Onwaarschijnlijk, maar waar.” De twee moeders kunnen enkel hopen dat er duidelijkheid komt. “Wij hebben niets te claimen in dit verhaal. Winnaars zijn er niet. Voor iedereen is dit een vreselijke situatie. Voor ons, maar nog meer voor de kindjes en hun biologische ouders.”

* Om de anonimiteit van de kinderen absoluut te garanderen, zijn schuilnamen gebruikt.

.