Argumenten Amsterdams gerechtshof bij toekenning adoptie-kind aan alleenstaande moeder

Arguments of Amsterdam Court of Appeal of Adopting Child to Single Mother 'Selective' Court set aside law for non-existent right to adoption

The First Multiple Family Room of the Amsterdam Court of Appeal has lightly set aside the law. In fact, the chamber composed of the masters Willems-Morsink, De Vreeze-Oostvogel and Streefkerk has allowed the adoption by a single person to sabotage the law and manipulate it with human rights ....

From our reporter

Victor Lebesque

AMSTERDAM

According to a complaint that was submitted to the chairman of the Board of Procurators General, Docters van Leeuwen. The petitioner - a resident of Hagenaar who suffered the fate of children growing up in one-parent families - requested the dismissal of the three judges. Of course he received zero from Docters in the petition.

The man should have turned to the Supreme Court with his complaint. And if he had wanted the Amsterdam judgment to be reviewed by the highest court, he would have had to ask the attorney general at the Supreme Court to institute cassation 'in the interest of the law'. It is not excluded that the p.g. will do this on its own initiative.

Accusing the court of sabotage, manipulation and forgery is certainly an exaggeration. But with the judgment given on 13 April this year, it is somewhat empty. Not only because it is groundbreaking, but also because of the quality of the court's legal grounds.

"I have the impression that before the decision the court of appeal sought arguments that, as it were, naturally supported his preconceived opinion," said Utrecht adoption professor R. Hoksbergen.

The judgment granted for the first time an adoption request from a single mother: H.S. To justify his rejection of the law, which only allows adoption by a couple, the court has also, according to the Amsterdam professor of personal and family law, J. Doek selectively pricked in judgments of the European Commission on Human Rights . What fitted in the stall was quoted in the judgment; other relevant ECRM decisions were ignored.

Moreover, both professors agree with the material outcome of the decision. "This case was about a situation that could not be reversed," said Hoksbergen. "The court has applied the law of accomplished facts," says Doek.

"I wasn't looking for a father, I wanted a child," said S. (56) in an interview. Eight years ago in Brazil she found V. Her biological mother was a 23-year-old maid who was only allowed one child from her boss. Because she already had a child, she had to give up the baby. On August 7, 1987, V. was "adopted" by Brazilian law under S.; not by a court decision, but by a notarial deed of renunciation and adoption.

The Netherlands does not recognize foreign court rulings on adoption. That is why in 1994 S. asked the court in Amsterdam to pronounce the adoption of V. One of the arguments for this was that V. would get Dutch nationality earlier than at the age of eighteen. S. wants to take V. on a trip to Brazil, so that she can get to know her own cultural background.

According to S., a visit to Brazil could be risky. As long as V. does not have a Dutch passport, the Brazilian judge may well reverse the adoption.

The court ruled in accordance with the adamant, legalistic view of the Supreme Court: adoption only by a couple who has been married for at least five years. On appeal, the court made no point that S. did not meet the conditions set for adoptive parents. Not only was she unmarried, she was also not eligible because of her age.

One of the conditions for being allowed to adopt a foreign child is that the adoptive parents are both younger than forty. When S. took care of the newborn child in Brazil, she was 47. Nor was there any family investigation at S. by the Child Protection Board.

Three weeks before the Amsterdam court ruling - on 24 March - the court in The Hague rejected a couple's request for adoption of their foster child who was adopted in 1992 in Uruguay. The reason for the rejection was that the couple had only been married for three years.

For the Amsterdam court it was decisive that V. was cared for and raised by S. from birth. According to the Court of Appeal, the law on the adoption of the marriage requirement for adoption infringes S. and V.'s right to respect for their family life.

'In current social relationships it can no longer be maintained that a good parental environment in general can only be the case with a married couple. Many unmarried parents and foster parents, whether single or not, also offer a caring and stable educational climate, "according to the Amsterdam court.

The Court of Appeal could have justified its judgment by referring to a note from the Minister of Justice to the Lower House dating from 1988. In this, the thoughts go in the direction of single-parent adoption in situations where - as with S. - there is long-term, actual care of a child by a single foster parent.

The Court of Appeal could also have expressly anticipated new adoption legislation in preparation. Doek expects that the announced bill will contain a regulation of the single-person adoption.

However, the court appeals to a decision of the ECRM from 1981, which - freely translated - states that the right to start a family includes not only natural but also adoptive children. That seems to be a logical, sensational observation of the ECRM. After all, if a couple has or adopts a child, this automatically creates family life. However, the court of appeal does not mention that the committee refers to an earlier decision from 1977, in which it is judged that the right to family life does not guarantee the right to adoption or otherwise integrate into a family of a child who is not the natural child of the person married couple'.

The Amsterdam court apparently weighed down considerations of justice and humanity with regard to S. and V. But it has set aside the law in favor of a formally non-existent right to adoption. The question is therefore whether the judgment could stand the Supreme Court's review.

Hoksbergen understands the decision of the court, because rejection of the adoption request would have been very cruel. "But the mistake was already in Brazil. The child should not have been handed over to S. because she did not meet the criteria and did not come to the child through the official adoption channels. Perhaps the adoption under Brazilian law was legal; there was illegal adoption under Dutch law. It is incorrect that something that was created illegally is legalized. I regret that this judgment can encourage this incorrect practice.

'The dangerous consequence of this may be that people illegally bring children to the Netherlands and refer to the judgment after a few years of care: we want to and can adopt. That is disadvantageous for the entire foreign adoption, which we are just as much as possible legalizing and checking '.

Hoksbergen is declared an opponent of placement of a child with singles or couples of the same sex, unless that is evidently in the best interest of the child.

'Adoption is already an exception in your life, something artificial. As a child you want to grow up with a father and a mother. You should not link that one exception to more exceptions.

'In our culture, on the other hand, a process is under way whereby paternity is given a greater role. The duties and responsibilities of fathers are emphasized. The role of the father is essential for the well-being of the growing child. The deliberate exclusion of the father as an identification figure for the child, which is the case when adopted by a single woman, must be a reason for rejection. "

Dutch:

Argumenten Amsterdams gerechtshof bij toekenning adoptie-kind aan alleenstaande moeder 'selectief' Hof schoof wet opzij voor niet bestaand recht op adoptie

De Eerste Meervoudige Familiekamer van het gerechtshof in Amsterdam heeft lichtvaardig de wet opzij gezet. Sterker nog, de uit de meesters Willems-Morsink, De Vreeze-Oostvogel en Streefkerk samengestelde kamer heeft door het toestaan van adoptie door een alleenstaande de wet gesaboteerd en gemanipuleerd met de mensenrechten....

VICTOR LEBESQUE31 juli 1995, 0:00

Van onze verslaggever

Victor Lebesque

AMSTERDAM

Aldus een klacht die werd ingediend bij de voorzitter van het college van procureurs-generaal, Docters van Leeuwen. De indiener - een met het lot van in éénoudergezinnen opgroeiende kinderen begane Hagenaar - verzocht het ontslag van de drie rechters. Hij kreeg van Docters uiteraard nul op het rekest.

De man had zich met zijn klacht tot de Hoge Raad moeten wenden. En als hij het Amsterdamse arrest door het hoogste rechterlijk college had willen laten toetsen, had hij de procureur-generaal bij de Hoge Raad moeten verzoeken cassatie 'in het belang der wet' in te stellen. Het is niet uitgesloten dat de p.g. dit alsnog op eigen initiatief zal doen.

Het hof te beschuldigen van sabotage, manipulatie en vervalsing is zeker overdreven. Maar met het op 13 april van dit jaar gewezen arrest is wel wat loos. Niet alleen omdat het baanbrekend is, ook vanwege de kwaliteit van de juridische motivering van het hof.

'Ik heb de indruk dat het hof voor zijn beslissing gezocht heeft naar argumenten die als het ware vanzelfsprekend zijn vooropgezette mening ondersteunden', aldus de Utrechtse adoptie-hoogleraar R. Hoksbergen.

Met het arrest werd voor het eerst een adoptie-verzoek ingewilligd van een alleenstaande moeder: H.S. Om zijn terzijdestelling van de wet, die slechts adoptie door een echtpaar toestaat, te rechtvaardigen, heeft het hof ook volgens de Amsterdamse hoogleraar personen- en familierecht J. Doek selectief geprikt in uitspraken van de Europese Commissie voor de Rechten van de Mens (ECRM). Wat in de kraam paste, werd in het arrest aangehaald; andere relevante beslissingen van de ECRM werden genegeerd.

Overigens kunnen beide hoogleraren zich vinden in de materiële uitkomst van de beschikking. 'Het ging in deze zaak om een situatie die niet meer terug te draaien was', aldus Hoksbergen. 'Het hof heeft de wet van de voldongen feiten toegepast', zegt Doek.

'Ik was niet op zoek naar een vader, ik wilde een kind', zei S. (56) in een interview. Acht jaar geleden vond zij in Brazilië V. Haar biologische moeder was een 23-jarig dienstmeisje dat van haar baas maar één kind in huis mocht hebben. Omdat zij al een kind had, moest zij de baby afstaan. Op 7 augustus 1987 werd V. door S. 'geadopteerd' naar Braziliaans recht; niet door een rechterlijke uitspraak, maar bij een notariële akte van afstand en adoptie.

Nederland erkent buitenlandse rechterlijke uitspraken over adoptie niet. Daarom vroeg S. in 1994 de rechtbank in Amsterdam de adoptie uit te spreken van V. Een van de argumenten daarvoor was te bereiken dat V. eerder dan op haar achttiende jaar de Nederlandse nationaliteit zou krijgen. S. wil V. op reis meenemen naar Brazilië, zodat zij haar eigen culturele achtergrond kan leren kennen.

Een bezoek aan Brazilië zou volgens S. riskant kunnen zijn. Zolang V. geen Nederlands paspoort heeft, zou de Braziliaanse rechter de adoptie wel eens kunnen terugdraaien.

De rechtbank oordeelde conform het onvermurwbare, legalistische standpunt van de Hoge Raad: adoptie alleen door een paar dat tenminste vijf jaar gehuwd is. In hoger beroep maakte het hof er geen punt van dat S. niet voldeed aan de voorwaarden die gesteld worden aan adoptief-ouders. Niet alleen was zij ongehuwd, zij kwam ook vanwege haar leeftijd niet in aanmerking.

Een van de voorwaarden om een buitenlands kind te mogen adopteren is dat de adoptief-ouders beiden jonger zijn dan veertig jaar. Toen S. zich in Brazilië over het pasgeboren kind ontfermde, was zij 47. Ook was er bij S. geen gezinsonderzoek gedaan door de Raad voor de Kinderbescherming.

Drie weken voor de uitspraak van het Amsterdamse hof - op 24 maart - wees het hof in Den Haag het verzoek van een echtpaar af tot adoptie van hun in 1992 in Uruguay geadopteerd pleegkind. De reden voor de afwijzing was dat het echtpaar pas drie jaar was getrouwd.

Voor het Amsterdamse hof was doorslaggevend dat V. al vanaf haar geboorte door S. wordt verzorgd en opgevoed. Volgens het hof maakt de wet met het stellen van het huwelijksvereiste voor adoptie inbreuk op het recht van S. en V. op eerbiediging van hun gezinsleven.

'In de huidige maatschappelijke verhoudingen kan niet meer worden volgehouden dat van een goed ouderlijk milieu in zijn algemeenheid slechts sprake kan zijn bij een echtpaar. Ook vele ongehuwde ouders en pleegouders, al dan niet alleenstaand, bieden een zorgzaam en stabiel opvoedingsklimaat', aldus het Amsterdamse hof.

Het hof had zijn oordeel kunnen verantwoorden door te verwijzen naar een uit 1988 daterende notitie van de minister van Justitie aan de Tweede Kamer. Daarin gaan de gedachten in de richting van éénouderadoptie in situaties waarin - zoals bij S. - sprake is van langdurige, feitelijke verzorging van een kind door een alleenstaande pleegouder.

Het gerechtshof had ook nadrukkelijk kunnen anticiperen op in voorbereiding zijnde nieuwe adoptiewetgeving. Doek verwacht dat het aangekondigde wetsvoorstel een regeling zal bevatten van de éénpersoonsadoptie.

Het hof beroept zich echter op een beslissing van de ECRM uit 1981, waarin - vrij vertaald - staat dat het recht om een gezin te stichten niet alleen natuurlijke, maar ook adoptief-kinderen omvat. Dat lijkt een logische, weinig opzienbarende vaststelling van de ECRM. Immers, als een echtpaar een kind krijgt of adopteert, ontstaat daardoor automatisch gezinsleven. Maar het hof verzwijgt dat de commissie verwijst naar een eerdere beslissing uit 1977, waarin wordt geoordeeld dat het recht op family life 'niet het recht op adoptie garandeert of het anderszins integreren in een gezin van een kind dat niet het natuurlijke kind is van het betreffende echtpaar'.

Het Amsterdamse hof heeft ten aanzien van S. en V. overwegingen van rechtvaardigheid en menselijkheid kennelijk zwaar laten wegen. Maar het heeft de wet opzij geschoven ten gunste van een formeel niet bestaand recht op adoptie. Het is daarom de vraag of het arrest toetsing door de Hoge Raad zou kunnen doorstaan.

Hoksbergen heeft begrip voor de beslissing van het hof, omdat afwijzing van het adoptieverzoek wel erg wreed zou zijn geweest. 'Maar de fout lag al in Brazilië. Het kind had niet aan S. mogen worden afgestaan, want zij voldeed niet aan de criteria en is niet via de officiële adoptiekanalen aan het kind gekomen. Misschien was de adoptie naar Braziliaans recht legaal; naar Nederlands recht was sprake van illegale adoptie. Het is onjuist dat iets wat illegaal tot stand kwam, gelegaliseerd wordt. Dat dit arrest deze onjuiste handelwijze in de hand kan werken, betreur ik.

'Het gevaarlijke gevolg ervan kan zijn dat mensen op illegale wijze kinderen naar Nederland halen en verwijzend naar het arrest na enkele jaren verzorging zeggen: wij willen en kunnen adopteren. Dat is nadelig voor de hele buitenlandse adoptie, die we juist zoveel mogelijk aan het legaliseren en aan het controleren zijn'.

Hoksbergen is verklaard tegenstander van plaatsing van een kind bij alleenstaanden of paren van gelijke sekse, tenzij dat evident in het belang van het kind is.

'Adoptie is al een uitzondering in je leven, iets kunstmatigs. Als kind wil je bij een vader en een moeder opgroeien. Die ene uitzondering moet je niet koppelen aan nog meer uitzonderingen.

'In onze cultuur is juist een proces gaande waarbij aan het vaderschap een grotere rol wordt toebedeeld. De plichten en verantwoordelijkheden van vaders worden benadrukt. De rol van de vader is essentieel voor het welzijn van het opgroeiend kind. Het bewust uitsluiten van de vader als identificatie-figuur voor het kind, waarvan bij adoptie door een alleenstaande vrouw sprake is, moet een reden zijn voor afwijzing.'

'